Czym jest podatek od zysków kapitałowych (podatek Belki)? Ile wynosi?

Swoje nazwisko można zapisać w historii na różne sposoby. Byłemu ministrowi finansów, Markowi Belce przyszło w udziale firmować swoim nazwiskiem podatek, który co roku płacą gracze giełdowi czy oszczędzający na lokatach. Sprawdźmy, kogo jeszcze dotyczy podatek od zysków kapitałowych (podatek Belki), jak go rozliczyć oraz w jakich przypadkach można go uniknąć.

czym jest i ile wynosi podatek belki

Podatek Belki jest z nami już od 2002 roku. W pierwszych latach wynosił 20% i dotyczył tylko zysków osiąganych z lokat i depozytów bankowych. Sporo zmieniło się w 2004 roku, gdy wysokość podatku Belki została zmniejszona do 19%. Został on jednak rozszerzony także na dochody uzyskiwane z inwestycji w papiery wartościowe. Od tamtej pory inwestujący w akcje, obligacje czy fundusze muszą brać pod uwagę w ostatecznym rozrachunku tę 19-procentową daninę.

Kluczowe informacje:

  • Podatek Belki wynosi 19%.
  • Płaci się go od zysków z: lokat, kont oszczędnościowych, akcji, derywatów, obligacji, dywidend, pożyczek, funduszy inwestycyjnych.
  • W przypadku lokat, kont oszczędnościowych i dywidend podatek Belki ucinany jest automatycznie i nie musimy rozliczać go sami.
  • Inwestorzy i niektóre partie polityczne domagają się likwidacji podatku od zysków kapitałowych. Nie dojdzie jednak do tego, ponieważ przynosi on państwu aż 5 miliardów złotych rocznie. Możliwe jest jednak wprowadzenie kwoty wolnej od podatku.

Podatek Belki – co to takiego?

„Podatek Belki” to potoczna nazwa podatku od zysków kapitałowych. Jest to zryczałtowany podatek dochodowy, który dotyczy osób fizycznych. Natomiast jeśli spółki uzyskują zysk z kapitału (np. posiadając akcje), po prostu wliczają go do innych źródeł przychodów i rozliczają według dwustopniowego progu podatkowego. Najprościej mówiąc – podatek Belki dotyczy osób, które inwestując swój kapitał (np. kupując akcje, zakładając lokatę czy odkładając środki na kontach oszczędnościowych), uzyskują dzięki niemu zysk. Podatek liczony jest tylko od kwoty uzyskanego zysku – nie od całej zainwestowanej kwoty. Kto nie osiągnie żadnego zysku, naturalnie nie zapłaci podatku Belki.

Gdy kupiłem papiery wartościowe za 2000 złotych, a sprzedałem je za 2500 złotych – kwotą, która będzie podlegać opodatkowaniu, jest 500 złotych. Gdybym sprzedał je za 1800 złotych, naturalnie nie byłoby potrzeby rozliczenia podatku. Warto jednak pamiętać o tym, że także stratę trzeba ująć w rozliczeniu rocznym. Będzie ją można w późniejszych latach odliczyć od podatku.

Często nazwiska polityków przylegają do nazw wprowadzanych inicjatyw. Poza podatkiem Belki – przykładami na to mogą być Kosiniakowe czy „Kuroniówka„. Podobno, znajdujący się aktualnie na politycznej emeryturze, Marek Belka nieprzychylnie odnosi się do wykorzystywania jego nazwiska w potocznej nazwie podatku od zysków kapitałowych. Mleko się jednak rozlało i praktycznie niemożliwe jest wyplenienie z języka dobrze brzmiącego określenia, jakim jest „podatek Belki’.

Ile wynosi podatek od zysków kapitałowych?

Jak już kilkukrotnie wspominaliśmy, podatek Belki wynosi 19%. Dlatego planując inwestycje kapitałowe, należy wziąć go pod uwagę, aby prawidłowo obliczyć stopę zwrotu. Zysk z lokaty czy na giełdzie w wysokości, np. 1000 złotych będzie mniejszy o 19%, czyli realny zarobek w tym przypadku wyniesie 810 złotych.

Gdy inwestujemy w akcje zagranicznych spółek, najpierw dotyczy nas podatek, który obowiązuje w danym kraju. Jeśli jest on niższy niż 19%, dopłacamy różnicę podczas rozliczenia z polskim Urzędem Skarbowym. Gdy jest wyższy (np. we Francji wynosi 30%), nie uiszczamy już drugi raz podatku. Oczywiście, jeśli akcje pochodzą z kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przykład: W Stanach Zjednoczonych podatek od zysków kapitałowych wynosi 15%, dlatego gdy rozliczamy transakcje na amerykańskich papierach wartościowych, dopłacamy w polskim urzędzie 4% podatku.

Ile wynosi podatek Belki w innych krajach?

Nazwa krajuStawka podatku od zysków kapitałowych
Słowacja0%
Grecja15%
Hiszpania 26%
Włochy26%
Szwecja30%
Finlandia34%
Dania42%
Źródło: https://taxfoundation.org/capital-gains-tax-rates-in-europe-2022/

Które kraje nie opodatkowują zysków kapitałowych? Są to: Szwajcaria, Korea Południowa, Belgia, Luksemburg, Słowenia, Słowacja, Szwajcaria, Turcja i Nowa Zelandia.1

Kiedy płaci się podatek od zysków kapitałowych?

Kogo dotyczy podatek Belki? Podatek od zysków kapitałowych płaci się od:

  • odsetek od lokat i kont oszczędnościowych,
  • odsetek od papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych,
  • dywidend,
  • odsetek od pożyczek,
  • przychodów z ulokowania środków w fundusz inwestycyjny,

Warto pamiętać, że w pewnych sytuacjach podatek Belki jest pobierany automatycznie. Jest tak w przypadku lokat bankowych czy zysku z dywidendy (podatek jest pobierany przez banki i domy maklerskie przed wypłaceniem nam naszego zysku). Jeśli jednak kupujemy i sprzedajemy papiery wartościowe, musimy sami zająć się kwestią rozliczenia podatku od zysków kapitałowych.

Podatek od lokat

Jak już wspominaliśmy – zysk uzyskany na lokacie także objęty jest podatkiem Belki. Plus jest jednak taki, że bank automatycznie odcina od naszego zysku 19% i uiszcza go w urzędzie.

Gdy wrzucimy 20 tysięcy złotych na roczną lokatę z oprocentowaniem wynoszącym 7%, nasz zysk będzie równy 1400 złotych minus 19% podatku. Zarobimy więc na czysto 1134 złote.

Zdanie Polaków na temat podatku Belki

Jak rozliczyć podatek Belki?

W tym celu należy wypełnić PIT-38. Rozlicza się go z wykorzystaniem formularza PIT-8C. Każdy dom maklerski, w którym wykonaliśmy jakieś transakcje sprzedaży akcji czy innych instrumentów finansowych w danym roku, jest zobowiązany do wystawienia nam takiego formularza. Jeśli mamy rachunki maklerskie u wielu brokerów, musimy wypełnić PIT-38 na podstawie każdego z formularzy.

Chcesz się zmierzyć z rynkiem kapitałowym? Sprawdź nasz ranking kont maklerskich i zacznij inwestować.

Jak uniknąć podatku Belki?

Istnieją dwa sposoby na to, aby inwestować, osiągać zysk i nie płacić podatku Belki. Mowa o IKE i IKZE. Jednak także tu trzeba spełnić kilka warunków.

  1. IKE (Indywidualne Konto Emerytalne)

Nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych, gdy nie wypłacimy zgromadzonych środków przed ukończeniem 60. roku życia lub gdy nabyliśmy już prawa do emerytury i mamy przynajmniej 55 lat.

Do spełnienia jest także jeden z poniższych warunków:

  • wpłaty na IKE miały miejsce przynajmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych,
  • ponad połowa wartości wpłat dokonała się na 5 lat przed wypłaceniem środków z IKE.

2. IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego)

Zamiast podatku Belki płaci się zryczałtowany podatek PIT w wysokości 10%. Pod warunkiem, jeśli wypłaty dokona się po 65. roku życia oraz dokona się wpłat na IKZE w przynajmniej 5 dowolnych latach kalendarzowych.

Warto pamiętać, że podatek Belki nie jest daniną od dochodów kapitałowych, lecz zysków.

Czy możliwa jest likwidacja podatku Belki?

Podatek Belki od początku wzbudzał kontrowersje i wiele partii politycznych obiecywało przed wyborami, że go zlikwiduje. Również inwestorzy indywidualni regularnie tworzą petycje w intencji pozbycia się tej daniny z polskiego systemu podatkowego.

Po silnym obniżeniu stóp procentowych w 2020 w przypadku lokat dochodziło do absurdalnych sytuacji. Ktoś przez minimalne oprocentowanie depozytów wypracowywał zaledwie 2 grosze zysku, a dodatkowo musiał oddać 1 grosz na poczet podatku. Gdy w 2021 roku zaczęła rozpędzać się inflacja, osiągając w 2022 i 2023 roku aż 18%, podatek od zysków kapitałowych zaczął być krytykowany ze względu na to, że odstrasza Polaków od oszczędzania i inwestowania. Przez co nie są w stanie przeciwstawić się utracie siły nabywczej posiadanych pieniędzy.

Zdecydowanie kształt podatku Belki powinien zostać przemodelowany, ale czy jest szansa na jego likwidację? Jest to wątpliwe, ponieważ z jego tytułu wpływa do budżetu państwa około 4-5 miliardów złotych rocznie, a 2022 rok padł prawdziwy rekord. Wpływy z podatku wyniosły 5,75 miliarda złotych.

W 2022 roku w Ministerstwie Finansów pojawił się pomysł, aby wprowadzić kwotę wolną od podatku w ramach podatku Belki. Wynosiłaby ona 10 tysięcy złotych. Jest tu jednak pewien kruczek – powyżej tej kwoty danina urosłoby z 19 do 20%… Czy te zmiany zostaną wprowadzone? Na razie nie ma w Ministerstwie jednoznacznych deklaracji w tej sprawie.

Co Polacy sądzą o podatku Belki?

Na początku września 2022 roku zostały udostępnione wyniki sondażu przeprowadzonego przez UCE Research i SYNO Poland. Według nich Polacy są przeciwnikami podatku Belki, bo aż 67,5% osób objętych badaniem opowiedziało się za likwidacją tej daniny. 9,2% respondentów chciało z kolei utrzymania status quo, 19,3% nie miało zdania w tej kwestii, a 4% ankietowanych opowiedziało się za czasowym zawieszeniem podatku. 2

Najczęściej zadawane pytanie o podatek Belki

Jak oblicza się podatek Belki?

Należy od osiągniętego zysku odjąć 19%. Gdy więc zarobiliśmy na sprzedaży akcji czy lokacie 1000 złotych, podatek wyniesie 190 złotych.

Od jakiej kwoty płaci się podatek Belki?

Aktualnie podatek od zysków kapitałowych płaci się nawet wtedy, gdy uzyskało się w danym roku zysk w wysokości 2 groszy. Rząd planuje jednak wprowadzić kwotę wolną od podatku w ramach tej daniny. Ma ona wynieść 10 tysięcy złotych.

Czy z lokaty trzeba się rozliczać?

Nie, bank automatycznie odetnie od naszego zysku podatek Belki, więc nie musimy zawierać tego dochodu w naszym rozliczeniu rocznym.

Czy odsetki od lokat to zyski kapitałowe?

Tak, są to zyski kapitałowe, które podlegają podatkowi Belki. Bank jednak sam rozliczy za nas podatek, a na naszym koncie pojawi się zysk już po odcięciu 19% daniny.

Czy odsetki od obligacji Skarbu Panstwa są opodatkowane?

Tak, są opodatkowane w wysokości 19% (podatek Belki). Warto pamiętać, że w przypadku zysku z obligacji podatek nie jest pobierany automatycznie. Musimy rozliczyć go sami, podobnie jak w przypadku zysku ze sprzedaży akcji.

Czy podatek Belki zostanie zlikwidowany?

Jest to wątpliwe, ponieważ ta danina przynosi Skarbowi Państwa wiele miliardów złotych. Można liczyć co najwyżej na obniżenie podatku lub wprowadzenie kwoty wolnej, np. do 10 tysięcy złotych.

Naszym celem jest dostarczanie użytkownikom wartościowych i wiarygodnych treści, które pomogą im podejmować świadome decyzje finansowe. Wszystkie artykuły publikowane na naszym portalu opierają się na sprawdzonych źródłach i są redagowane przez specjalistów z dziedziny finansów.

1 ICAN Institute

https://www.ican.pl/b/system-podatkowy-w-polsce-na-tle-innych-krajow-oecd/P10qxFgaI

2 Polska Agencja Prasowa

https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1413972%2Cbadanie-ponad-67-procent-polakow-za-likwidacja-tzw-podatku-belki.html

Jak podobała Ci się treść?
5 - ciekawa, 1 - nieciekawa
3.7/5 - (6 votes)
Komentarze (0)

Odpowiadasz na komentarz:

Komentarz zostanie opublikowany pod tą nazwą

Adres e-mail nie zostanie nigdzie opublikowany

Treści, które udostępniasz w serwisie są weryfikowane

Polecane artykuły

Zobacz wszystkie
Zobacz wszystkie