Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Wyłudzenia kredytów i pożyczek są wciąż realnym zagrożeniem. Próby „pożyczenia” pieniędzy na dane innej osoby zdarzają się w Polsce każdego dnia. Oszuści usiłują przejąć informacje z dowodu osobistego i na tej podstawie zaciągnąć kredyt lub pożyczkę. Istnieją środki ochrony danych oraz instytucje, w których możemy sprawdzić, czy ktoś wziął bez naszej zgody zobowiązanie. Sprawdźmy, jak chronić nasze dane osobowe i zweryfikować, czy nie padliśmy ofiarą wyłudzenia kredytu.

oszustwa kredytowe co robić

Ponad 40% Polaków twierdzi, że największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa danych osobowych jest działanie oszustów. Około 90% ankietowanych jest przekonana, że wie, jak dbać o bezpieczeństwo swoich danych. Jednak najpewniej w tej kwestii czują się osoby z młodego pokolenia w wieku od 18. do 34. roku życia. 1

Pomimo takiej wiedzy, ciągle jeszcze wiele osób jest zdziwionych, gdy puka do nich windykator żądający spłaty kredytu lub pożyczki. W takich chwilach można naprawdę dostać zawału serca! Niestety, wyplątanie się z takich problemów nie jest wcale proste. Podpowiadamy zatem, co zrobić, żeby się ich ustrzec.

„Czy ktoś wziął na mnie kredyt?” Sprawdź w Biurze Informacji Kredytowej!

Jeśli chcemy mieć pewność, że nikt obcy nie posłużył się naszymi danymi do wzięcia kredytu, warto to sprawdzić w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). W instytucji tej przechowywane są informacje na temat kredytów i kredytobiorców. W sytuacji, gdy oszust chciałby pożyczyć pieniądze w banku na nasze dane, wtedy fakt taki zostanie zanotowany w BIK.

Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na nas kredyt? Na szczęście nie trzeba wydzwaniać do wszystkich banków, próbując uzyskać tam informację. Wystarczy na stronie internetowej Biura Informacji Kredytowej utworzyć konto i ściągnąć raport, w którym będą dane o posiadanych przez nas zobowiązaniach, tych wziętych niedawno oraz już spłaconych. Raport taki możemy pobrać raz na pół roku za darmo – zobacz: jak sprawdzić raport BIK za darmo.

Ciekawą opcją oferowaną przez Biuro Informacji Kredytowej są również Alerty BIK. To skuteczny sposób ochrony przed wyłudzeniami. Po uaktywnieniu usługi Alert BIK klient otrzyma ostrzeżenie w formie wiadomości SMS lub e-mail w momencie, gdy ktoś będzie chciał wykorzystać nasze dane z dokumentu tożsamości do wzięcia kredytu, pożyczki lub w celu podpisania umowy z operatorem telefonii komórkowej.

Alert BIK zawiera datę oraz nazwę instytucji finansowej, w której składany jest wniosek. Dodatkowo podany jest również numer infolinii BIK, gdyby klient potrzebował pomocy w wyjaśnieniu sprawy. Niestety, usługa Alert BIK jest płatna (36 zł rocznie za jedną osobę).

Jakie inne rejestry należy sprawdzić?

BIK współpracuje z różnymi instytucjami finansowymi, w związku z tym w raporcie znajdą się informacje, gdy ktoś posłuży się naszymi danymi podczas wyłudzenia kredytu w banku. Niestety, na rynku działają również firmy pożyczkowe, które nie zawsze dzielą się z BIK bazą danych swoich pożyczkobiorców. O zobowiązaniu takim jak chwilówka wziętym na nasze nazwisko dowiemy się, dopiero gdy minie termin jej spłaty.

Jeśli zobowiązanie nie zostanie spłacone w określonym czasie, wtedy firma pożyczkowa może zgłosić oszukanego pożyczkobiorcę, którego danymi dysponuje, do rejestru dłużników. W Polsce działają następujące rejestry dłużników:

Rejestry dłużników zbierają i przechowują informacje o osobach, które zalegają ze spłatą zobowiązań, także tych wyłudzonych. Do rejestrów tych mogą zostać wpisane zarówno osoby prywatne, jak i firmy. Sprawdzenie danych w takiej bazie może odbyć się przez Internet, może być darmowe pod warunkiem weryfikacji za pomocą dowodu osobistego. Rejestracja w serwisie umożliwia bezpłatne pobranie raportu dotyczącego zadłużenia raz na 6 miesięcy.

Jak chronić się przed wyłudzeniem kredytu lub pożyczki?

Chcąc chronić swoje dane przed działaniem oszustów, warto stosować się do następujących wskazówek:

  • Nie róbmy zdjęć dokumentów tożsamości – takie zdjęcie (skan) przesłane innym osobom lub zachowane w pamięci telefonu może być wykorzystane do wyłudzenia kredytu, jeśli wpadanie w niepowołane ręce. Jeśli już konieczne jest wykonanie skanu dokumentu, najlepiej zasłonić te dane, które nie są niezbędne do uzyskania finansowania. Gdy natomiast zdjęcia dokumentu w telefonie nie są już potrzebne, musimy pamiętać o ich usunięciu, aby nie wpadły w niepowołane ręce.
  • Regularnie sprawdzajmy, czy mamy nasze dokumenty – wyróbmy sobie nawyk sprawdzania, czy mamy przy sobie dokumenty, warto to robić np. po powrocie z pracy lub po wyjściu z autobusu czy też pociągu.
  • Ustawmy bezpieczne logowanie i wymyślmy trudne hasła – warto korzystać z bezpiecznego logowania, zwłaszcza do aplikacji lub konta w banku, dodatkowo ustawmy tzw. silne hasła, posiadające duże litery, znaki specjalne i cyfry.
  • Korzystajmy z Alertów BIK – to niedroga opcja (36 zł na rok) umożliwiająca szybkie działanie w przypadku próby wyłudzenia kredytu na nasze dane.
  • Bezpieczny Internet – korzystajmy tylko z własnych danych komórkowych w przypadku logowania się do banku. Zachowajmy ostrożność podczas używania darmowego Wi-Fi w publicznych miejscach i weryfikujmy strony, na których podajemy swoje wrażliwe dane.
  • Przelewy weryfikacyjne – zachowajmy ostrożność, wykonując takie przelewy, ponieważ często oszuści podają się np. za firmy, które poszukują pracowników i proszą kandydata o wykonanie takiego przelewu.
  • Bezpieczny PESEL – tym razem system pozwalający zastrzec numer PESEL w instytucjach pożyczkowych zrzeszonych w Polskim Związku Instytucji Pożyczkowych. Dzięki temu ograniczymy znacznie ryzyko, że przestępca zaciągnie na nas chwilówkę.

Polecamy też artykuł: Jak chronić dane osobowe.


Jak działają oszuści?

Oszuści są bardzo kreatywni i wciąż wymyślają nowe metody zdobycia cudzej tożsamości i wyłudzenia na nią kredytu czy też pożyczki pozabankowej, tzw. chwilówki. Do najpopularniejszych metod wyłudzania danych wrażliwych należą:

  • szkodliwe oprogramowanie;
  • fałszywe telefony i wiadomości SMS;
  • wykorzystywanie wizerunku firm kurierskich;
  • fałszywe formularze w mediach społecznościowych;
  • oszustwa na platformach sprzedażowych.
sms phishing
Przykład phishingu: SMS z linkiem do wirusa.

Czy można wziąć kredyt lub chwilówkę na PESEL?

PESEL to numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, który jest nadawany każdemu obywatelowi Polski w chwili urodzenia. Jest on wpisany do aktu urodzenia, dowodu osobistego, innych ważnych dokumentów i składa się z daty urodzin oraz cyfr nadanych w urzędzie.

Do wzięcia kredytu lub pożyczki pozabankowej nie wystarczy sam numer PESEL. Oprócz tego we wniosku trzeba podać inne dane osobowe, a często również dane na temat dochodów i miejsca pracy, potrzebne do zbadania zdolności kredytowej.

Dodatkowo często wymagany jest dowód osobisty, jego skan lub potwierdzenie danych za pomocą innego dokumentu tożsamości.

Czy oszust weźmie pożyczkę na podstawie dowodu osobistego?

Wyłudzenie kredytu w banku na podstawie dowodu osobistego jest trudne, ale nie niemożliwe. Trudne, ponieważ banki mają zaawansowane systemy antyfraudowe i często wymagają dodatkowych dokumentów. Jednak i w banku przestępcy próbują wyłudzać kredyty. Nierzadko posługują się skradzionym lub sfałszowanym dowodem osobistym, wykorzystującym prawdziwe dane (np. uzyskane w wyniku cyberwłamania albo pozyskane od nieuczciwego pracownika banku).

Niestety, można znaleźć przykłady wyłudzeń pożyczek również w firmach pozabankowych. Większość z nich (szczególnie znane i obecne od lat na rynku marki pożyczkowe) weryfikują tożsamość osób wnioskujących o pożyczkę. Czasami jednak weryfikacja nie jest dokładna i solidna (np. we wniosku trzeba podać tylko numer i serię dowodu oraz podstawowe dane). To może sprawić, że pieniądze będzie mógł pożyczyć oszust, wykorzystując skradziony dowód osobisty, szczególnie w przypadku pożyczek udzielanych online.

Dane z dowodu osobistego są najbardziej wrażliwe. Przestępcy potrafią wykorzystać je do uzyskania zobowiązania tak w banku jak i firmie pożyczkowej Dlatego to tak istotne, aby w razie zgubienia portfela z dowodem reagować szybko i zastrzec dokumenty.

Jakich danych potrzebują oszuści do wyłudzenia kredytu?

Większość instytucji finansowych oraz firm pożyczkowych wymaga we wniosku pożyczkowym/kredytowym następujących danych:

  • imienia i nazwiska,
  • adresu,
  • daty urodzenia,
  • numeru dowodu tożsamości (dowodu osobistego lub paszportu),
  • numeru PESEL,
  • danych teleadresowych.

Jak instytucje finansowe weryfikują tożsamość?

Weryfikacja tożsamości jest procesem, który ma dać pewność, że osoba jest tym, za kogo się podaje np. podczas ubiegania się o kredyt albo przy otwieraniu konta bankowego. Jak takiej weryfikacji dokonują instytucje finansowe? Potwierdzenie tożsamości odbywa się na podstawie wiarygodnych dokumentów jak dowód osobisty lub paszport. Mogą być wymagane także dodatkowe dokumenty jak rachunek za media.

W przypadku umowy zawieranej na odległość (np. przez Internet) Komisja Nadzoru Finansowego dopuszcza również dodatkowe elektroniczne rozwiązania jak wideoweryfikacja (nawiązania połączenia wideo między klientem a pracownikiem instytucji finansowej), weryfikacja na podstawie selfie oraz zdjęcia dokumentu, weryfikacja kodem SMS.

Firmy pożyczkowe często weryfikują dodatkowo klienta za pomocą tzw. przelewu weryfikacyjnego. W takim przypadku konsument wysyła przelew na określoną kwotę (np. 1 gr) z odpowiednią informacją w jego tytule z własnego rachunku bankowego. Wtedy pożyczkodawca porównuje dane z wniosku o pożyczkę z danymi właściciela konta. Niekiedy są używane także specjalne aplikacje (np. Kontomatik, Instantor). Klient loguje się do swojego konta w banku za pośrednictwem takiej aplikacji, a oprogramowanie samo sprawdza zgodność danych.

Ktoś wziął na mnie kredyt/pożyczkę – co robić?

W momencie, gdy zorientujemy się, że ktoś wziął na nas kredyt lub pożyczkę pozabankową, zacznijmy działać natychmiast. Najpierw warto sprawdzić, czy mamy własne dokumenty jak dowód osobisty, prawo jazdy, książeczka wojskowa itp. Chodzi o dokumenty, w których mogą być dane wrażliwe jak PESEL czy numer dowodu. W przypadku, gdy zauważymy brak dokumentu, wtedy trzeba działać szybko. Najpierw zastrzeżmy dowód osobisty. Można to zrobić:

  • w Urzędzie Gminy;
  • w banku – dzięki temu informacja znajdzie się w Systemie Dokumenty Zastrzeżone, korzysta z niego większość banków w Polsce. Żaden z nich nie udzieli kredytu na zastrzeżony dowód osobisty;
  • w BIK – jeśli mamy założone konto w BIK, zastrzec dowód możemy po zalogowaniu się do systemu.

Po zastrzeżeniu dokumentu tożsamości trzeba złożyć zawiadomienie na policji. Wyłudzenie kredytu i kradzież danych osobowych to przestępstwo. W dalszej kolejności warto skontaktować się z bankiem lub firmą pożyczkową, która udzieliła kredytu albo pożyczki na skradzione dane. Wyjaśnijmy pożyczkodawcy, że padliśmy ofiarą oszustów, którzy wykorzystali nasz dokument tożsamości do zaciągnięcia zobowiązania. Wyłudzenie kredytu warto uwiarygodnić, dostarczając do banku potwierdzenie zgłoszenia oszustwa na policję.

Jak często zdarzają się wyłudzenia kredytu? Statystyki

W II kwartale 2022 roku liczba zastrzeżonych dokumentów wzrosła o 37 112 sztuk. To podobna liczba do zgłoszonych zastrzeżeń z tego samego okresu roku 2021 (37 190 szt.). Według tej liczby statystycznie do bazy dziennie trafia 408 sztuk zastrzeżonych dokumentów. Obecnie w bazie systemu DZ jest ponad 2,2 mln danych o dokumentach tożsamości, które zostały skradzione lub zgubione.

W okresie kwiecień-czerwiec 2022 roku odnotowano 1806 prób wyłudzenia na łączną kwotę 54,4 mln zł. W ostatnim czasie widoczna jest tendencja spadkowa w liczbie wyłudzeń oraz w wysokości wyłudzonych kwot. Ostatnią kwestię potwierdza niewielka liczba wyłudzeń na duże kwoty, przekraczające milion złotych. Takie przypadki były tylko trzy – największa kwota wyłudzenia wynosiła 1,3 mln zł i zdarzyła się w województwie lubuskim.

W ostatnich dwunastu miesiącach zastrzeżonych zostało 150 587 dokumentów, a liczba udaremnionych w tym czasie wyłudzeń to 8 113 sztuk. Oszustwa te osiągnęły wartość 283,1 mln zł 2.

Tylko 55% respondentów wie, co należy zrobić w przypadku wyłudzenia danych osobowych. 83,6% ankietowanych zadeklarowało, że w przypadku wyłudzenia danych należy to zgłosić na Policję, a 73,9% badanych uważa, że trzeba powiadomić o tym bank. 45,7% pytanych stwierdziło, że należy zastrzec dowód osobisty w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych, a 33,3% respondentów, że w takim wypadku należy wymienić dokumenty 1.

Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt – podsumowanie

Oszuści, posługując się danymi innej osoby, mogą dokonać wyłudzenia, podpisać umowę z firmą telekomunikacyjną, kupić sprzęt elektroniczny na raty, wziąć chwilówkę na dowód. Takie oszustwa najczęściej są możliwe, gdy naciągacze działają przez Internet, ponieważ w tym przypadku procedury są prostsze i nie ma dokładnej kontroli.

Na szczęście dziś jest dostępnych wiele aplikacji i usług umożliwiających ochronę danych osobowych oraz szybkie wykrycie oszustwa. Służą do tego Alerty BIK oraz usługa Bezpieczny PESEL, w której można zastrzec własny numer PESEL. Informacje o zaciągniętych, ale niespłacanych zobowiązaniach znajdziemy w bazach dłużników – np. KRD, ERIF, BIG InfoMonitor.

Dodatkowo warto korzystać z programów antyspyware i antywirusowych, które chronią nasze dane podczas dokonywania transakcji przez komputer czy też smartfon.

jak chronić się przed phishingiem?

Źródła:

1. https://uodo.gov.pl/file/4035

2. https://zbp.pl/getmedia/b5257020-2baa-4507-828c-a1b78c769c6d/infodok-2022-04-06-wydanie-50-sklad-220725-gk05

Jak podobała Ci się treść?
5 - ciekawa, 1 - nieciekawa
4.8/5 - (5 votes)
Komentarze (2)

Odpowiadasz na komentarz:

Komentarz zostanie opublikowany pod tą nazwą

Adres e-mail nie zostanie nigdzie opublikowany

Treści, które udostępniasz w serwisie są weryfikowane

  • r
    r

    rttyu

    28.02.2023, 12:50

    Wyróżniający się komentarz

    Totalny idiotyzm i państwo z kartonu.
    To instytucja, która pożycza pieniądze powinna zadbać o to, żeby wiedziała komu pożycza.

  • l
    l

    lender

    28.10.2022, 13:29

    Wyróżniający się komentarz

    1) Dowód osobisty należy zastrzec w Urzędzie Gminy oraz w banku (koniecznie w obu tych miejscach).
    2) Alerty BIK obejmują Grupę BIK (BIK SA oraz BIG InfoMonitor)
    3) Biur Informacji Gospodarczej (BIG) jest pięć:
    -> gov.pl/web/rozwoj-technologia/wykaz-biur-wykonujacych-dzialalnosc-gospodarcza
    -> pl.wikipedia.org/wiki/Biuro_informacji_gospodarczej
    4) Niektóre firmy pożyczkowe nie sprawdzają klientów w BIKu, ale sprawdzają ich w BIGach. Pobierając z tych instytucji darmową kopię danych i sprawdzając kto wysłał do nich zapytanie można określić w jakich firmach pożyczkowych doszło do wyłudzenia pożyczki na nasze dane.
    5) Wyłudzenie kredytu lub pożyczki zwykle wiąże się z założeniem konta bankowego na nasze dane. Na to konto wpływają potem wyłudzone kredyty i pożyczki. Mając poważny sygnał, że coś złego się dzieje możemy poprzez Centralną informację o rachunkach sprawdzić czy nie założono konta na nasze dane. Jeśli zrobimy to szybko to może się udać zablokować wyłudzone środki.
    Centralna informacja o rachunkach
    -> centralnainformacja.pl/o-usludze/czym-jest-ognivo/
    6) Popularnym sposobem wyłudzenia danych są fałszywe oferty pracy.

Polecane artykuły

Zobacz wszystkie
Zobacz wszystkie