Fundusz Sprawiedliwości – czy pomoże osobom z chwilówkami?

W ostatnim czasie coraz głośniej i aktywniej promuje się kampanię informacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości: “Pomagamy sprawiedliwie”. Jest to przede wszystkim forma wsparcia dla osób pokrzywdzonych lichwą. Sprawdzamy zatem – czym zajmuje się Fundusz Sprawiedliwości i kto ma możliwość skorzystania z takiej formy wsparcia rządowego! 

Fundusz Sprawiedliwości – pomaga sprawiedliwie pokrzywdzonym 

Coraz częściej słyszy się o rosnącej liczbie osób pokrzywdzonych przestępstwem. W samym 2017 roku, liczba poszkodowanych wynosiła ponad 220 tys., z czego 8 proc. stanowiły dzieci. Mowa tutaj o różnego rodzaju przewinieniach: zaczynając od psychicznego i fizycznego znęcania się, przemoc domową, po włamania, kradzieże, groźby karalne, uchylanie się od alimentów, kończąc na szeregu wszelakiej maści oszustwach finansowych. Niestety – większość z tych osób feralne konsekwencje odczuwa przez wiele długich lat. Zazwyczaj są to urazy psychiczne czy fizyczne, które wymagają kompleksowej pomocy. W tym celu Ministerstwo Sprawiedliwości powołało podmiot Funduszu Sprawiedliwości, na którego konto wpływają środki zasądzone od sprawców przestępstw. 

Co więcej – dzięki dotacjom z Funduszu, na które w samym 2019 roku przeznaczono już ok. 50 mln zł, ruszyła budowa ogólnopolskiej sieci ośrodków oraz punktów dla osób pokrzywdzonych. Zostaną również uruchomione placówki rehabilitacji dla ofiar ciężkich wypadków, a także telefoniczna Linia Pomocy Pokrzywdzonym. Aby podkreślić jeszcze większą istotę wsparcia, w dniach 18-24 lutego obchodzony jest “Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem”. Jest on ściśle związany z wcześniej ustanowionym przez resort sprawiedliwości – Dniem Ofiar Przestępstw, przypadającym 22 lutego. Takie działania są więc doskonałą okazją do przybliżenia tematyki problemu, a przede wszystkim zapewnienia stałej pomocy, na rzecz poprawy sytuacji życiowej poszkodowanych osób¹. 

Fundusz Sprawiedliwości – co to jest? 

Właściwa nazwa Funduszu Sprawiedliwości to Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Jest to swego rodzaju najnowszy fundusz celowy, którego zamierzeniem jest pomoc pokrzywdzonym oraz świadkom przestępstw. Środki z tego podmiotu przekazywane są głównie na przeciwdziałanie i walkę z przestępczością, a także działalność postpenitencjarną. W praktyce oznacza to wsparcie osobom, które potrzebują pomocy w powrocie do normalnego życia – także byłych więźniów. Jednak co ważne – tyczy się to również pokrzywdzonych nie tylko w wyniku przemocy domowej, ale i lichwy. 

Fundusz Sprawiedliwości powstał na mocy art. 43 Ustawy Kodeksu Karnego Wykonawczego z 6.06.1997 roku². Jego szczegółowe zasady udzielania pomocy i dotacji zostały określone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 13.09.2017 roku. Określa ono dokładnie zasady oraz tryb przydzielania dotacji dla jednostek sektora finansów publicznych, a także dla jednostek nienależących do sektora finansów publicznych. 

Czym zajmuje się Fundusz Sprawiedliwości? 

Organizacja wspiera pokrzywdzonych na wiele sposobów. Oto kilka czynności, które wchodzą w szereg jej działań: 

• Pomoc medyczna, psychologiczna, rehabilitacyjna, prawna i materialna ofiarom przestępstw oraz ich najbliższym członkom, 
• Wsparcie postpenitencjarne udzielane przez kuratorów sądowych oraz Służbę Więzienną, osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych czy aresztów śledczych, a także najbliższej rodzinie, 
• Działalność realizowana na zlecenie Dysponenta Funduszu, mająca na celu udzielenie wsparcia i realizowanie rozwoju systemu pomocy dla osób poszkodowanych przestępstwem, a także ich świadków – w szczególności: 

-promowanie, wspieranie inicjatyw i przedsięwzięć, które mają służyć poprawie sytuacji życiowej osób pokrzywdzonych, ale również skutecznej readaptacji skazanych, 

–realizowanie różnego rodzaju akcji edukacyjnych i informacyjnych, 

-pokrywanie kosztów związanych z organizowaniem i prowadzeniem kształcenia, w tym studiów podyplomowych czy kursów dokształcających, 

-promowanie realizowania pomocy osobom pokrzywdzonym, a także członkom ich rodzin, 

-rozpowszechnianie wiedzy na tematy związane z przestępczością oraz alternatywne metody rozwiązania konfliktów, w szczególności mediacji w sprawach rodzinnych, nieletnich czy karnych, 

-podejmowanie i organizowanie działań naukowych, prac rozwojowych czy współpracy z innymi jednostkami w tym zakresie, a także przyczyn powstawania przestępczości oraz sposobów jej zapobiegania, 

-działania wspierające rodziny zagrożone dysfunkcyjnością, szczególnie w zakresie profilaktyki, terapii uzależnień i współuzależnień czy rozwiązywania problemów w rodzinie³. 

Co jeszcze zapewnia Fundusz? 

Fundusz Sprawiedliwości zapewnia również pomoc prawną – co pomocne jest zwłaszcza tym osobom, które zostały pokrzywdzone lub oszukane i dotychczas nie posiadały środków na wynajęcie prawnika. Co więcej, podmiot przewiduje też wsparcie materialne w postaci bonów żywieniowych, odzieży czy środków higieny osobistej. Natomiast pomoc finansowa zapowiedziana jest nawet dla osób, które mają chwilowe kłopoty z uregulowaniem czynszu. 

Dlatego z rozwiązania Funduszu może skorzystać każdy, kto potrzebuje wsparcia państwa, w wyniku bycia ofiarą lub świadkiem jakiegokolwiek przestępstwa noszącego znamiona: 

• Przemocy fizycznej lub psychicznej, 
• Wypadku drogowego, 
• Kradzieży i oszustwa, 
• Odebrania alimentów, 
• Przestępstwa na tle seksualnym, 
• Innych przestępstw, którego byli ofiarą bądź świadkiem. 

Warto pamiętać, że każdy wniosek rozpatrywany jest indywidualnie, więc każdy, kto czuje się pokrzywdzony posiada prawo starania się o pomoc rządową. Mogą tego dokonać nawet obcokrajowcy, nie mówiący w języku polskim. W takich przypadkach, rząd zapewnia obecność tłumacza. Byli więźniowie, chcący opuścić zakład karny i pragnący powrotu do normalnego życia również mają szansę na pozytywną weryfikację wniosku. 

Jak skorzystać z pomocy Funduszu Sprawiedliwości? 

Jak wspomnieliśmy, szansę na zgłoszenie do Funduszu posiada każdy, kto w jakiś sposób poczuł się pokrzywdzony lub jest/był w przeszłości ofiarą przestępstwa. Dlatego jednostka oferuje zainteresowanym 3 formy kontaktu: 

• E-mailowy – formularz korespondencyjny o dowolnej treści należy wysłać na adres: funduszsprawiedliwosci@ms.gov.pl. W wiadomości należy podać swoje dane osobowe, opcjonalnie numer telefonu i dokładnie opisać zaistniałą sytuację, 
• Pocztowy – list polecony z potwierdzeniem odbioru należy podesłać na adres:  

Ministerstwo Sprawiedliwości  

Departament Funduszu Sprawiedliwości

Aleje Ujazdowskie 11

00-567 Warszawa 

• Online przez stronę internetową – w formularzu dostępnym na stronie głównej Funduszu Sprawiedliwości⁴, należy uwzględnić: temat problemu, dane osobowe, adres e-mail, numer telefonu (nieobowiązkowo), a także treść wiadomości, w której zostanie wyjaśniony problem.

Fundusz Sprawiedliwości a lichwa – co warto wiedzieć? 

Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach Funduszu rozpoczęło walkę z lichwiarzami. Jest to dobra wiadomość, szczególnie dla osób, które padły ofiarom przekrętów finansowych. W tym celu resort gwarantuje pełną pomoc psychologiczną, a także darmową opiekę prawną na każdym etapie procesu.  

Co więcej – w niedługim czasie ma nastąpić przełom w walce z lichwą. W jaki sposób? Otóż Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada pakiet rewolucyjnych zmian w obecnej ustawie antylichwiarskiej! Elementy te są częścią programu reform “Sprawiedliwość i bezpieczeństwo”, ogłoszonego w 2018 roku. Przypomnijmy, że ustawa antylichwiarska, czyli Ustawa o Nadzorze Nad Rynkiem Finansowym zaczęła obowiązywać od 2016 roku. Miała ona za zadanie bardziej chronić oraz respektować prawa konsumentów w walce z nieuczciwymi firmami pozabankowymi. W rzeczywistości różnie z tym bywa, bo pożyczkodawcy co rusz imają się sposobów, by obejść obowiązujące prawa. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada zmiany w tej kwestii. Czytaj także: Czy pożyczka musi być oprocentowana? Sprawdź, co mówi prawo! 

Nowa ustawa antylichwiarska 2019 – co wprowadzi? 

Projekt nowej ustawy ma położyć kres nieuczciwości i nadużyciom firm pożyczkowych, które w sprytny sposób wykorzystują niewiedzę i ufność klientów. Coraz częściej słyszy się o tym, że podstępni pożyczkodawcy wykorzystują swoją uprzywilejowaną pozycję i zarabiają bajońskie sumy, żerując na ufności oraz trudnej sytuacji polskich rodzin. 

Według raportu Ministerstwa Sprawiedliwości, w latach 2008-2010 prokuratura umorzyła ponad 90 proc. nieuczciwych postępowań w spłacie pożyczek. Zatem, co zapowiadają nowe przepisy? 

• Maksymalny limit dodatkowych opłat, w przypadku zakupów ratalnych zostanie ustalony do 45 proc. kwoty pożyczki w skali roku. Gdy pożyczka zostanie rozłożona na 6 miesięcy to dodatkowe koszty nie mogą przekroczyć 32,5 proc., 
• Nie zmieni się sam limit wysokości odsetek, który jak do tej pory będzie wynosił 10 proc., 
• W przypadku chwilówki, poziom dodatkowych opłat zostanie ograniczony do 45 proc. w skali roku. Tak więc, przy pożyczce zaciąganej na miesiąc wyniesie on 22 proc., 
• Zniesione zostanie odbieranie mieszkań i domów czy też pozbawiania dorobku całego życia osób, które nie spłaciły zobowiązania zaciągniętego na wielokrotnie niższą wartość, 
• Bankowa pożyczka konsumencka – czyli zaciągana od 255 tys. do 550 tys. zł na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim, nie będzie mogła przekroczyć 45 proc. sumy pożyczki w skali roku. Zaś maksymalne odsetki wyniosą 10 proc. w skali roku. Podobnie, jak w przypadku pożyczki bankowej na wyższą kwotę, 

Nowa ustawa antylichwiarska cz.2:

• Pożyczka udzielana na podstawie umowy cywilnoprawnej nie będzie mogła przekroczyć dodatkowych opłat, w wysokości 25 proc., 
• Zabezpieczenie pożyczek zakazywać będzie żądania przenoszenia własności nieruchomości na zabezpieczenie obecnych zobowiązań, 
• W planach jest także eliminacja egzekucji komorniczej z mieszkania, jeśli wysokość długu nie przekracza 5 proc. wartości nieruchomości,  
• Skończy się dowolność w ustalaniu dodatkowych opłat przez banki. W przypadku zakupów na raty przewiduje się zniesienie opłaty za rozpatrzenie wniosku czy dodatkowego ubezpieczenia. Zostaną także wprowadzone ograniczenia w naliczaniu prowizji i marży,
• Nowe przepisy dokładnie określą, które pożyczki mają charakter lichwiarski. Za złamanie prawa grozić będzie kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Chodzi tu głównie o osoby, które zdawały sobie sprawę z tego, że pożyczkobiorca znajduje się w kryzysowym położeniu, a mimo to zaoferowali pożyczkę o wielokrotnie wyższych odsetkach niż powinni.

Jeśli zapowiedziane zmiany wejdą w życie, Polska obok Austrii i Kanady rozpocznie skuteczną walkę z lichwiarzami, wsadzając ich do więzienia na maksymalnie 5 lat. W samych Niemczech, za tak nieuczciwe zagrania grozi do 10 lat kary, zaś w Stanach Zjednoczonych – nawet do 20 lat. 

Czytaj także: 

• • Pożyczki na PESEL – czy to bezpieczne? 
  • Czy pożyczki prywatne są bezpieczne? 

Fundusz Sprawiedliwości – gdzie znajdują się placówki? 

Na dzień dzisiejszy istnieje 39 ośrodków, które zajmują się pomocą potrzebującym. Znajdują się, m.in. w: 

• Warszawie, 
• Łodzi,  
• Gdańsku, 
• Sopocie, 
• Gdyni, 
• Katowicach, 
• Bydgoszczy, 
• Słupsku, 
• Łomży, 
• Zielonej Górze, 
• Ełku, 
• Lublinie,  
• Opolu, 
• Koszalinie, 
• Szczecinie, 
• Częstochowie, 
• Elblągu,
• Gliwicach,
• Gorzowie Wielkopolskim

Pełna lista ośrodków i punktów pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem znajduje się na stronie głównej Funduszu Sprawiedliwości⁵. 

1. https://www.ms.gov.pl/pl/informacje/news,14653,fundusz-sprawiedliwosci-tworzy-siec-punktow.html

2. https://www.arslege.pl/fundusz-pomocy-pokrzywdzonym-oraz-pomocy-postpenitencjarnej/k135/a12459/

3. https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/pl/o-funduszu-sprawiedliwosci/

4. https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/pl/formularz-kontaktowy/

5. https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/pl/znajdz-osrodek-pomocy/